Bizim bildiğimiz zeytin ağacının atası, Olea Oleaster adıyla bilinen, yerel dilde delice dediğimiz küçük meyveli zeytin çalısıdır. Filocoğrafik kanıtlar, M.Ö. 8000. yy da , Mezopotamya’nın Türkiye içerisinde kalan alanında, delice zeytinin aşılama yapıldığını keşfettiler. Delice hali ile aslında Ege kıyılarında ve Antik Yunan’da kullanılmaktaydı, ama günümüzdeki gibi kültür bitkisi olarak değil.
İlk delice zeytin dalı Yunanistan’ın Santorini Adası’nda bulunmuştur ve yaklaşık M.Ö: 50000. yıla kadar yaşı dayanmaktadır. Daha da eski olduğu tahmin ediliyor ki bunun da sebebi karbon izotop bozulma yöntemi ile (c14 izotopu) fosil yaşının en eski 50.000 yıl olarak bulunabilmesi.
Bilim adamlarının ön gördüğü hikayeye göre, antik çağda çiftçiler küçük meyveli ve yüksek verimli ağaçlar ile dayanıklı ama az meyve veren ağaçları aşılayarak deneme yapıyorlardı. Birkaç aşılamadan sonra, delice türleri arasında daha etli ve daha iyi yağ veren bir tür bulmuş olmalılar.
Bu yazımızda, zeytinin Mezopotamya ile olan kültür bitkisi haline gelişini konu edindik fakat; zeytin ağacının tarihi dini ve mitolojik hikayelerde insanın yaradılışına kadar dayanmaktadır. Diğer yazılarımızda bu konuyla ilgili detaylı bilgi bulabilirsiniz.